a) ogólne cechy 116
dwie fazy: wstępna (1895-1945) i właściwa (1945-) 119
b) rozwój nauk szczegółowych 120
- nauki matematyczne / znaczenie Polaków 120
- nauki fizyko-chemiczne (podsumowanie, 133) 126
- nauki biologiczne 134
- nauki psychologiczne 137
- socjologia (różne typy) 141, 143
- etnologii i antropologii kulturowej 142
- szkoły językoznawcze 146
- nauki historyczne 147
- nauka kognitywna (cognitive science)
c) przemiany w filozofii nauki i teorii nauki 154
dwa zagadnienia głównie dyskutowane:
racjonalności nauki
realizmu nauki
kierunki antyrealistyczne:
- instrumentalizm: John Dewey (1859-1952) 160
- operacjonizm: P. W. Bridgman (1882-1961) 167
- racjonalizm: G. Bachelard (1884-1962) 161
F. Gonseth (1890-1975) 161
- logiczny pozytywizm, logiczny empiryzm, empiryzm analityczny 162
tzw. Koło Wiedeńskie; L. Wittgenstein (1889-1951)
"klasyczna" filozofia nauki
- polskie badania nad nauką 165
szkoła lwowsko-warszawska
- krytyczny racjonalizm: Karl R. Popper (ur. 1902) 168
Albert Einstein (1879-1955) 157
- racjonalizm sceptyczny (neopragmatyzm): W.V.O. Quine (ur. 1908) 170
- hermeneutyczna filozofia humanistyki: 172
Hans-Georg Gadamer (ur. 1900)
- nowa filozofia nauki (contra ortodoksyjna FN) 172, 177
N.R. Hanson (1924-1967) 173
Stephen E. Toulmin (ur. 1922) 173
- historyzująca, diachroniczna filozofia nauki: Th. S. Kuhn (ur. 1922) 174
realizm naukowy contra społeczny konstruktywizm (Hanson, Kuhn)
- anarchizm metodologiczny: P.K. Feyerabenda (1924-1993) 175
- metodologia naukowych programów badawczych:
I. Lakatos (1922-1974) 176
- szkoła poznańska 177
- szkoła frankfurcka 178
- szkoła z Erlangen: konstruktywistyczna filozofia nauki 178
- refleksja metodologiczna w szkole lubelskiej
filozofia klasyczna + metodologia filozofii
Krąpiec, Kamiński, Z teorii i metodologii metafizyki, Lublin 1962
- czy kryzys współczesnej filozofii nauki?
podsumowanie179
czwartek, 17 września 2009
5) * Wiek XIX: kształtowanie się nowoczesnej koncepcji nauki 96
- czynniki, wywołujące przemiany w nauce i technice 96
- Georg W. Hegel (1770-1831) 98
- F.E.D. Schleiermacher (1768-1834): "ojciec" hermeneutyki
- Johann Gustav Droysen (1808-1884): metodolog historii 99
- August Comte (1798-1875): pozytywizm (zob. s.181) 100
- J. Herschel i W. Whewell 102
- J.S. Mill (1806-1873): empiryzm 102
- rozwój: matematyki 104
przyrodoznawstwa 104
- Claude Bernard (1813-1873): metoda eksperymentalna 107
- Karl Pearson (1857-1936): scjentyzm 111
światopogląd naukowy w miejsce religii i filozofii
- R. Avenarius, E. Mach: empiriokrytycyzm 112
- Emile Boutroux (1845-1921): kontyngentyzm 114
- konwencjonalizm
Henri Poincaré (1835-1912) 154
Pierre Duhem (1861-1916) 155
- antynaturalistyczna metodologia nauk humanistycznych
spór naturalistów z antynaturalistami 147, 152
Wilhelm Dilthey (1833-1911) 148
Wilhelm Windelband (1848-1915) 149
Heinrich Rickert (1863-1936) 149
Max Weber (1864-1920) 150
ocena 116
- Georg W. Hegel (1770-1831) 98
- F.E.D. Schleiermacher (1768-1834): "ojciec" hermeneutyki
- Johann Gustav Droysen (1808-1884): metodolog historii 99
- August Comte (1798-1875): pozytywizm (zob. s.181) 100
- J. Herschel i W. Whewell 102
- J.S. Mill (1806-1873): empiryzm 102
- rozwój: matematyki 104
przyrodoznawstwa 104
- Claude Bernard (1813-1873): metoda eksperymentalna 107
- Karl Pearson (1857-1936): scjentyzm 111
światopogląd naukowy w miejsce religii i filozofii
- R. Avenarius, E. Mach: empiriokrytycyzm 112
- Emile Boutroux (1845-1921): kontyngentyzm 114
- konwencjonalizm
Henri Poincaré (1835-1912) 154
Pierre Duhem (1861-1916) 155
- antynaturalistyczna metodologia nauk humanistycznych
spór naturalistów z antynaturalistami 147, 152
Wilhelm Dilthey (1833-1911) 148
Wilhelm Windelband (1848-1915) 149
Heinrich Rickert (1863-1936) 149
Max Weber (1864-1920) 150
ocena 116
4) * Wiek XVIII: Oświecenie 87
- wiek racjonalizmu i "szał poznawania", encyklopedyści 91
- Giovanni Battista Vico (1668-1744) 88
- David Hume (1711-1776) 90
- rozwój matematyki, chemii, biologii 92
- Christian Wolff (1679-1754) 93
- Immanuel Kant (1724-1804) 93
- Giovanni Battista Vico (1668-1744) 88
- David Hume (1711-1776) 90
- rozwój matematyki, chemii, biologii 92
- Christian Wolff (1679-1754) 93
- Immanuel Kant (1724-1804) 93
3) * Rewolucja naukowa (1543-1687): powstanie nowożytnego pojęcia nauki 74
a) Nowa epoka dziejów (koniec XV w.) 74
renesans (odrodzenie), humanizm, reformacja
- M. Kuzańczyk: początki matematycznego przyrodoznawstwa 7347
- M. Kopernik 75
b) Wiek XVII 77
- Franciszek Bacon (1561-1626): wiedza to potęga! 77
- Galileo Galilei (1564-1642): fundator nowożytnego przyrodoznawstwa 79
- Descartes (1596-1650) 81
- rozwój matematyki 83
- Izaak Newton (1642-1727) 84
- Gottfried W. Leibniz (1646-1716) 85
- John Locke (1632-1704) 86
ocena 87
renesans (odrodzenie), humanizm, reformacja
- M. Kuzańczyk: początki matematycznego przyrodoznawstwa 7347
- M. Kopernik 75
b) Wiek XVII 77
- Franciszek Bacon (1561-1626): wiedza to potęga! 77
- Galileo Galilei (1564-1642): fundator nowożytnego przyrodoznawstwa 79
- Descartes (1596-1650) 81
- rozwój matematyki 83
- Izaak Newton (1642-1727) 84
- Gottfried W. Leibniz (1646-1716) 85
- John Locke (1632-1704) 86
ocena 87
2) * Czasy średniowieczne 64
a) Odrodzenie karolińskie (VIII-IX) 64
b) Filozofia i nauka arabska (VII-; X-XII arabska scholastyka 64
c) Wiek XI - XII 65
- Anzelm z Canterbury: twórca metody scholastycznej 66
- przyswojenie greckich klasycznych dzieł filozoficznonaukowych 66
- szkoła z Chartres 66
- opactwo św. Wiktora pod Paryżem 67
- metoda scholastyczna / sumy filozoficzno-teologiczne 67
d) Wiek XIII (klasyczny okres scholastyki) 68
- empiryści oksfordzcy: Grosseteste, R. Bacon 68
- Albert Wielki 70
- Tomasz z Akwinu 70
- Duns Szkot 71
- Wilhelm Ockham (przed D. Hume'em: krytyka przyczynowości.) 71
- awerroiści z Padwy73
e) Podsumowanie starożytności i średniowiecza 73
b) Filozofia i nauka arabska (VII-; X-XII arabska scholastyka 64
c) Wiek XI - XII 65
- Anzelm z Canterbury: twórca metody scholastycznej 66
- przyswojenie greckich klasycznych dzieł filozoficznonaukowych 66
- szkoła z Chartres 66
- opactwo św. Wiktora pod Paryżem 67
- metoda scholastyczna / sumy filozoficzno-teologiczne 67
d) Wiek XIII (klasyczny okres scholastyki) 68
- empiryści oksfordzcy: Grosseteste, R. Bacon 68
- Albert Wielki 70
- Tomasz z Akwinu 70
- Duns Szkot 71
- Wilhelm Ockham (przed D. Hume'em: krytyka przyczynowości.) 71
- awerroiści z Padwy73
e) Podsumowanie starożytności i średniowiecza 73
1) * Czasy starożytne 48
a) grecka koncepcja nauki 48
- powstanie maksymalistycznej koncepcji poznania / wiedzy
- Parmenides i Heraklit
- pitagorejczycy
- początki nauk przyrodniczych 50
- początki nauk humanistycznych (sofiści, Sokrates) 51
- Platon 52
- Arystoteles 53
b) okres hellenistyczny (III przed Chr. - IV po Chr.) 61
Muzeum w Aleksandrii, zał. przez Ptolomeuszów
c) okres grecko-rzymski 63
- powstanie maksymalistycznej koncepcji poznania / wiedzy
- Parmenides i Heraklit
- pitagorejczycy
- początki nauk przyrodniczych 50
- początki nauk humanistycznych (sofiści, Sokrates) 51
- Platon 52
- Arystoteles 53
b) okres hellenistyczny (III przed Chr. - IV po Chr.) 61
Muzeum w Aleksandrii, zał. przez Ptolomeuszów
c) okres grecko-rzymski 63
*HISTORIA POJĘCIA NAUKI 47
chodzi o zaznajomienie się z dziejami pojęcia (koncepcji) nauki, a nie samej nauki!
historia ujawnia diachroniczną wieloznaczność terminu nauka
Cztery wielkie koncepcje nauki, wyznaczone nazwiskami Arystotelesa, Galileusza (Newtona), Comte'a i Poppera (Einsteina) 180
historia ujawnia diachroniczną wieloznaczność terminu nauka
Cztery wielkie koncepcje nauki, wyznaczone nazwiskami Arystotelesa, Galileusza (Newtona), Comte'a i Poppera (Einsteina) 180
Subskrybuj:
Posty (Atom)